Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, kendisini devirmeye çalışan generalin bağımsız hareket ettiğini söyleyerek darbe girişimini planladığı yönündeki suçlamaları reddetti.
Bolivya’daki başarısız darbe girişiminin ardından yerel medya ve darbenin arkasında yer alan General Juan Jose Zuniga, darbenin gerçek mimarının Başkan Luis Arce olduğunu iddia etti.
Arce Perşembe günü yaptığı açıklamada iddiaları yalanladı ve darbe girişimine liderlik eden generalin kendi inisiyatifiyle hareket ettiğini söyledi.
Arce ayrıca General Zuniga’nın adalet önüne çıkarılacağına da söz verdi.
Zuniga, cumhurbaşkanının popülerlik kazanmak için darbe emrini verdiğini iddia etti ancak iddiasını destekleyecek hiçbir kanıt sunmadı.
Zuniga’nın suçlamaları darbe girişiminin arkasında kimin olduğuna dair spekülasyonları alevlendirirken, bu suçlamalar yerel medyada da yer aldı.
İddiaları ciddiye alan şüpheciler korosuna muhalefet senatörleri ve hükümeti eleştirenler de katılırken, hükümet çoğu subay olmak üzere 17 kişinin tutuklandığını duyurdu.
Zuniga’nın açıklamaları kamuoyuna da yansıdı.
48 yaşındaki avukat Evaristo Mamani, “Bolivya halkının istihbaratıyla oynuyorlar. Kimse bunun gerçek bir darbe olduğuna inanmıyor” dedi.
Öte yandan Arce Perşembe günü şunları söyledi: “Ben halkın kanıyla popülerlik kazanacak bir politikacı değilim.”
Arce’nin destekçileri, yetkililer daha fazla tutuklama yaparken güç durumdaki lideri desteklemek için La Paz’daki başkanlık sarayının önünde toplandı.
Ne oldu?
12 milyonluk Güney Amerika ülkesi, askeri güçlerin Çarşamba günü başkentin ana meydanının zırhlı araçlarla kontrolünü ele geçirmesiyle şok oldu.
İçişleri Bakanı Eduardo del Castillo, Zuniga ve eski donanma komutanı Juan Arnez Salvador’un yanı sıra Anibal Aguilar Gomez adında bir sivilin de tutuklandığını duyurdu. Bakan, Gomez’in darbe girişiminin arkasındaki kilit isimlerden biri olduğunu söyledi.
Arce, 2025’te kendisine meydan okumakla tehdit eden eski müttefiki popüler eski başkan Evo Morales ile giderek derinleşen bir rekabet içindedir.
Kısa ömürlü darbe girişimi, Arce ile Bolivya’nın ilk yerli cumhurbaşkanı Morales arasında aylarca artan gerilimin ardından geldi.
Morales, 2019’daki kitlesel protestolar ve ölümcül baskıların onu istifaya ve kaçmaya itmesinden bu yana dramatik bir siyasi geri dönüş gerçekleştirdi.
Morales’in 2025’te Arce’ye karşı yarışacağını duyurması, ülkenin döviz rezervlerinin azalması, doğal gaz ihracatının düşmesi ve para biriminin ABD doları karşısında değerinin düşmesi nedeniyle popülaritesi darbe alan Arce’yi sarstı.
Bazı analistler, darbe girişiminin Arce’ye verdiği halk desteğini güçlendirmesinin, ülkenin mevcut ekonomik çıkmazdan ve siyasi çalkantıdan çıkmasına yardımcı olabileceğini söylüyor.
La Paz siyasi analisti Paul Coca, “Başkanın hükümeti berbattı: dolar yok, gaz yok. Dünkü askeri hamle onun imajına biraz yardımcı olacak ama bu bir çözüm değil” dedi.
REKLAMDarbeye siyasi destek yok
Çarşamba günkü askeri darbenin başlamasından kısa bir süre sonra, ülkede herhangi bir darbe girişiminin ciddi bir siyasi desteğe sahip olmayacağı ortaya çıktı.
İsyan bir gün içinde kansız bir şekilde sona erdi. Dünya, Arce’nin sarayın dışındaki meydanda Zuniga ve adamlarıyla yüz yüze tartışmasını, ardından yeni generali belirlemek için saraya dönüşünü izledi.
Texas A&M Üniversitesi’nde Bolivya siyaseti uzmanı ve Başkan Arce’nin eski gayrı resmi danışmanı Diego von Vacano, “Gördüğümüz şey Latin Amerika’da bir darbe için oldukça alışılmadık bir durum ve tehlike işaretleri uyandırıyor” dedi.
“Arce dün bir kurban gibi görünüyordu, bugün ise demokrasiyi savunan bir kahraman gibi görünüyor” diye ekledi.
Perşembe günü Paraguay’da konuşan ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Yönetimden Sorumlu Yardımcısı Rich Verma da Zuniga’yı kınadı ve “yarımküremizdeki demokrasi hâlâ kırılgan” yorumunu yaptı.
REKLAMÜlkedeki demokrasi savunucuları, hükümetin yürüttüğü herhangi bir soruşturmaya güvenilebileceğine dair şüphelerini dile getirdi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) Amerika kıtası direktör yardımcısı Juan Pappier, “Yargının bağımsızlığı neredeyse sıfır, yargının güvenilirliği paramparça” dedi. “Bugün ne olduğunu bilmiyoruz, muhtemelen hiçbir zaman da bilemeyeceğiz.”